Eksperci safety
Eksperci safety
Systemy wizyjne dla przemysłu
Systemy wizyjne
dla przemysłu
Systemy sterowania linii produkcyjnych
Systemy sterowania
linii produkcyjnych
Przedsiębiorstwo 4.0
Przedsiębiorstwo 4.0
PoprzedniPoprzedni
NastępnyNastępny

Maszyna nieukończona

Sprawdź, czy znasz wymagania zgodnie z dyrektywą maszynową.

Mogłoby się wydawać że pojęcie „Maszyna nieukończona” jest dla wszystkich zrozumiałe i każdy wie, co kryje się pod tą nazwą. Ale czy w rzeczywistości jest to tak proste?
Spróbujmy przeanalizować tę nazwę od definicji i wymagań, po różnice pomiędzy maszyną a maszyną nieukończoną, tak aby nazwa ta nie wzbudzała w nas już wątpliwości.

Podstawowa definicja jaką znajdziemy m.in. w dyrektywie maszynowej 2006/42/WE, art. 2 lit. g, brzmi następująco – „maszyna nieukończona oznacza zespół, który jest prawie maszyną, ale nie może samodzielnie służyć do konkretnego zastosowania. Układ napędowy jest maszyną nieukończoną. Jedynym przeznaczeniem maszyny nieukończonej jest włączenie do lub połączenie z inną maszyną lub inną maszyną nieukończoną lub wyposażeniem, tworząc w ten sposób maszynę, do której ma zastosowanie niniejsza dyrektywa.”

I już, gotowe – maszyna nieukończona to tak jakby maszyna, ale nie do końca, bo jest prawie maszyną…, to znaczy jest maszyną, ale musi być w coś włączona, z czymś połączona lub posiadać dodatkowe wyposażenie, więc mamy definicję, ale bez konkretów.

Sięgnijmy więc głębiej. Według przewodnika do dyrektywy maszynowej: „(…) sformułowanie „zespół, który jest prawie maszyną” oznacza, że maszyna nieukończona to produkt, który jest podobny do maszyny w wąskim znaczeniu tego słowa, o którym mowa w art. 1 ust. 1 lit. a) – tj. zespołu składającego się ze sprzężonych części lub elementów, z których co najmniej jedna część lub jeden element wykonuje ruch, ale który nie posiada niektórych elementów niezbędnych do pełnienia określonej funkcji. Maszyna nieukończona musi zatem zostać dodatkowo rozbudowana, aby stać się kompletną maszyną, która może być wykorzystywana do określonego zastosowania”.

KIEDY MASZYNA NIEUKOŃCZONA STAJE SIĘ W PEŁNI MASZYNĄ?

Mamy już coś więcej, może spróbujmy teraz to rozgryźć na podstawie przykładu. Weźmy pod uwagę robota przemysłowego. Możemy go postawić, wprawić go w ruch cykliczny, a nawet nim sterować, ale nikt nie kupuje takiego robota, żeby tylko stał, musimy nadać mu jakieś konkretne zastosowanie. Tego samego robota możemy postawić w firmie, która zajmuje się produkcją sprzętu AGD, ale również np. w firmie, zajmującej się spawaniem konstrukcji stalowych. W obydwu przypadkach użyjemy tego samego robota, jednak zmianie ulegnie jego wyposażenie, dzięki któremu będzie spełniał swoją funkcję, do której został kupiony i tak np. w firmie produkującej sprzęt AGD będzie to robot z chwytakiem z przyssawkami, który będzie odpowiedzialnym za przenoszenie elementów blaszanych do prasy. Natomiast w firmie spawającej konstrukcje stalowe będzie to robot wyposażony w elektrodę, dzięki której po odpowiednim zaprogramowaniu oraz sprzężeniu z innymi elementami, będzie zastępował pracę spawacza. Na tym przykładzie widzimy, że sam robot jest „maszyną nieukończoną”, ponieważ sam w sobie nie spełnia konkretnej funkcji, ale już po nadaniu mu odpowiedniego wyposażenia i sprzężenia z innymi urządzeniami/maszynami, pełni konkretną funkcję – właśnie wtedy możemy mówić o „maszynie”.
Bardzo często widzimy, że temat maszyny nieukończonej nie jest taki oczywisty i zależy w pewnej mierze od interpretacji. Wielu producentów niestety błędnie interpretuje to pojęcie i sprzedają swój produkt jako maszynę nieukończoną, ‘zrzucając’ z siebie obowiązek wykonania części dokumentacji oraz odpowiedzialność za gotową maszynę. Należy uważać na takie sytuacje.

Prostym przykładem jest np. transporter taśmowy. Jeśli producent nie wyposaży transportera w taśmę, producent ten może sprzedać swój transporter jako maszynę nieukończoną, teoretycznie mamy transporter, ale bez nadania mu konkretnej funkcji. Po wyposażeniu transportera w taśmę, maszyna nieukończona staje się maszyną i wtedy to my stajemy się producentem maszyny, musimy wykonać do niego pełną dokumentację i ponosimy odpowiedzialność za wykonanie tej maszyny.

Oczywiście ten przykład jest tylko teoretycznie możliwy, jednak na naszej drodze możemy spotkać się z wieloma przykładami, na które musimy być przygotowani.

RÓŻNICE W DOKUMENTACJACH

W kwestii wymaganej dokumentacji istnieje kilka różnic pomiędzy maszyną nieukończoną a maszyną. Pamiętajmy, że kupując zarówno maszynę jak i maszynę nieukończoną musimy otrzymać wraz z nią odpowiednią dokumentację. Najprościej będzie zauważyć różnice na podstawie tabeli przedstawionej poniżej:

 
MASZYNA NIEUKOŃCZONA MASZYNA
Znak CE NIE TAK
Instrukcja Instrukcja montażu Instrukcja użytkowania
Wymagania zasadnicze Spełniono częściowo Spełnia
Deklaracja Deklaracja włączenia Deklaracja zgodności

Krótko omówmy potrzebną dokumentację w przypadku maszyny nieukończonej. Zacznijmy od najprostszego, czyli instrukcji montażu.

Według załącznika VI Dyrektywy maszynowej:

„Instrukcja montażu maszyny nieukończonej musi zawierać opis warunków, jakie należy spełnić w celu prawidłowego włączenia do maszyny finalnej, aby nie stworzyć zagrożenia dla zdrowia i bezpieczeństwa. Instrukcja montażu musi być napisana w oficjalnym języku Wspólnoty zaaprobowanym przez producenta maszyny, do której maszyna nieukończona ma zostać włączona, lub przez jego upoważnionego przedstawiciela.”

Najprościej mówiąc, kupując maszynę nieukończoną musimy otrzymać informację, jak włączyć maszynę nieukończoną do maszyny finalnej tak, żeby zostały spełnione wszelkie standardy bezpieczeństwa oraz tak, by zamontowanie jej nie spowodowało negatywnych skutków.

Kolejnym dokumentem jest Deklaracja włączenia. Według Dyrektywy Maszynowej, deklaracja włączenia musi zawierać:

Deklaracja włączenia, musi dostarczyć kupującemu jednoznacznych informacji na temat maszyny nieukończonej, m.in. informacje o producencie, modelu, funkcji do jakiej została wyprodukowana i najważniejsze – informacje jakie wymagania zasadnicze zostały spełnione. Oczywiście oprócz czysto technicznych informacji, deklaracja włączenia musi posiadać datę jej wydania oraz podpis osoby która sporządziła deklaracje.

Najczęściej naszą uwagę przykuwa sama maszyna, jednak nie zapominajmy, że do prawidłowego jej uruchomienia niezbędna jest właściwa dokumentacja. Wiedząc co musimy otrzymać kupując maszynę nieukończoną, możemy egzekwować od producenta przekazanie dodatkowych informacji, jeśli takich brakuje w otrzymanej dokumentacji.
Dlatego tak ważne jest, żeby personel użytkujący jak i serwisujący przeszkolić, zarówno w zakresie samego użytkowania jak i niezbędnych informacji czysto teoretycznych, które mogą w znaczny sposób usprawnić użytkowanie maszyn, zarówno tych ukończonych jak i nieukończonych.

Źródło:

DYREKTYWA 2006/42/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn, zmieniająca dyrektywę 95/16/WE, w sprawie maszyn, zastąpiła wcześniejszą dyrektywę 95/16/WE.

Przewodnik dotyczący stosowania dyrektywy 2006/42/WE w sprawie maszyn.

Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz.U. 2008 nr 199 poz. 1228).

Źródło, zdjęcie główne:

Pixabay

Autoryzowany dystrybutor w Polsce firm:Authorized distributor in Poland of companies:

Experts in Safety ● Automation Engineering

Automatech Sp. z o.o.
ul. Ewy 2, 05-816 Opacz - Kolonia

Bądź na bieżąco

Realizacja: ReklamaSem