Eksperci safety
Eksperci safety
Systemy wizyjne dla przemysłu
Systemy wizyjne
dla przemysłu
Systemy sterowania linii produkcyjnych
Systemy sterowania
linii produkcyjnych
Przedsiębiorstwo 4.0
Przedsiębiorstwo 4.0
PoprzedniPoprzedni
NastępnyNastępny

Maszyny zespolone

Sprawdź, czy prawidłowo interpretujesz pojęcie zespołu maszyn.

W dyrektywie maszynowej występuje termin „Zespół maszyn”, który powoduje szereg formalnych następstw wobec podmiotów, które łączą ze sobą kilka różnych maszyn lub maszyn nieukończonych. Tymi podmiotami zazwyczaj są właściciele zakładów przemysłowych, czyli użytkownicy lub integratorzy maszyn, którzy zajmują się zestawianiem maszyn w celu produkcji konkretnego elementu na zlecenie danego zakładu.

Zgodnie z  dyrektywą maszynową 2006/42/WE definicja zespołu maszyn brzmi następująco:

Zespół składający się z  co najmniej dwóch maszyn lub maszyn nieukończonych, które w celu osiągnięcia określonego efektu końcowego, zostały zestawione i są sterowane w taki sposób, że działają jako zintegrowana całość.

W sytuacji gdy użytkownik/integrator do potrzeb technologicznych zestawia ze sobą nowe maszyny i/lub maszyny nieukończone zazwyczaj staje się (nierzadko nieświadomie) producentem nowego zespołu maszyn. Skutkuje to tym, iż podmiot, który dokonał zintegrowania musi spełnić wymagania dotyczące bezpieczeństwa i ochrony zdrowia wynikające z  dyrektywy maszynowej dla tego zespołu jako całości.

Jakie wymagania muszą być spełnione, żeby zestawione ze sobą maszyny lub maszyny nieukończone mogły zostać nazwane zespołem maszyn?

W wydanym przez Komisję Europejską Przewodniku do dyrektywy maszynowej uszczegółowiono niezbędne kryteria dotyczące kwalifikowania kiedy zespół złożony z  jednostkowych maszyn lub maszyn nieukończonych można uznać za maszynę zespoloną:

MASZYNA ZESPOLONA – PRZYKŁAD

Jedną z  typowych sytuacji gdy zestawienie ze sobą dwóch maszyn powoduje powstanie maszyny zespolonej jest zintegrowanie w wygrodzonej strefie roboczej manipulatora oraz prasy, w tym przypadku prasy krawędziowej.

Na powyższym layoucie przedstawiono robota oraz prasę krawędziową wewnątrz konstrukcji ochronnej. Zestawione jednostki zostały zamontowane w celu produkcji elementów z  blachy aluminiowej. Robot pobiera elementy blaszane i podaje je do prasy krawędziowej po czym następuje gięcie, a następnie odbiera elementy i układa je na stos. Działanie prasy krawędziowej zależy więc od manipulatora, który zajmuje się transportem materiału roboczego oraz odbiorem gotowego produktu. Zatem spełniony jest warunek dotyczący funkcjonalnej całości. Nowo powstały zespół maszyn znajduje się w strefie wygrodzonej, z wyłącznikami awaryjnymi, do której dostęp jest możliwy wyłącznie przez nadzorowane bramki dostępowe. Podczas tworzenia nowej maszyny następuje konieczność stworzenia oceny ryzyka. W omawianym przypadku ocena ryzyka wykazała występowanie wspólnych, charakterystycznych i znaczących zagrożeń w obrębie wygrodzonej konstrukcji ochronnej. W celu zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa otworzenie każdej bramki dostępowej oraz wyzwolenie przycisku zatrzymania awaryjnego musi powodować zatrzymanie zarówno niebezpiecznych ruchów manipulatora jak i prasy krawędziowej. Prowadzi to do konieczności zapewnienia wspólnego sterowania odpowiedzialnego za bezpieczeństwo. Przedstawiony zespół maszyn spełnia cechy maszyny zespolonej zawarte w Przewodniku do dyrektywy maszynowej.

Powyższa sytuacja powoduje to, że podmiot, który wykonał maszynę zespoloną będzie za nią odpowiedzialny i musi spełnić wymienione niżej wymagania:

Do dokumentacji nowo powstałej maszyny należy również włączyć w odpowiedni sposób dokumentacje jednostkowych maszyn, z  których składa się maszyna zespolona.

KIEDY ZESTAWIENIE MASZYN NIE JEST MASZYNĄ ZESPOLONĄ?

Jednak nie zawsze zestawienie maszyn w linię produkcyjną musi wiązać się z  powstaniem maszyny zespolonej. Przykładem może być linia do produkcji komponentów do tarcz hamulcowych składająca się z  wygrodzonej strefy prasy z  chwytakami ładującymi oraz wygrodzonej stacji kontroli grubości, których połączenie nastąpiło poprzez zestawienie ze sobą transporterów – wyjazdowego z prasy oraz wjazdowego do stacji kontroli grubości. W tym przypadku istotny będzie sposób zabezpieczenia połączeń pomiędzy maszynami. Należy zapewnić taki sposób połączenia transporterów, który konstrukcyjnie (np. poprzez proste osłony stałe w miejscach nawrotu taśm lub choćby odległość uniemożliwiającą wciągnięcie części ciała pomiędzy taśmy sąsiednich przenośników) wyeliminuje mogące wystąpić w tym miejscu zagrożenia. Taki sposób odseparowania powoduje, iż wyzwolenie zatrzymania awaryjnego danej maszyny nie wpłynie na bezpieczeństwo operatorów innej. Nie będzie konieczności tworzenia wspólnego układu bezpieczeństwa połączonych maszyn. Ponadto wyżej wymienione maszyny mogłyby również pracować niezależnie. W powyższej sytuacji mimo połączenia pojedynczych maszyn, gdzie praca jednej maszyny wynika z pracy poprzedniej oraz zestawienia ich w celu produkcji konkretnych komponentów, nie będą one maszyną zespoloną.

Nierzadko zdarzają się sytuacje, kiedy na potrzeby procesu technologicznego do funkcjonującego już zespołu maszyn dostawia się nową maszynę lub pracującą w nim starą maszynę czyli wprowadzoną na rynek polski przed 01.05.2004 r., wymienia się na nową. Czy wówczas powstanie nowy zespół maszyn podlegający wymaganiom formalnym wynikającym z dyrektywy maszynowej? W takim przypadku pierwszym z kroków będzie przeprowadzenie oceny ryzyka linii technologicznej sporządzonej przez inżynierów specjalizujących się w tematyce bezpieczeństwa maszyn. Ocena ryzyka pozwoli określić czy dołączenie lub wymiana starej maszyny na nową stworzy nowe zagrożenia oraz czy obecne środki ochronne są wystarczające, żeby zapewnić bezpieczeństwo użytkowania.

Źródło:

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2006/42/WE z  dnia 17 maja 2006 r. w sprawie maszyn, zmieniająca dyrektywę 95/16/WE (przekształcenie).

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/104/WE z  dnia 16 września 2009 r. dotycząca minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny użytkowania sprzętu roboczego przez pracowników podczas pracy.

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z  dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. poz. 1228 z  późn. zm.).

Przewodnik dotyczący stosowania dyrektywy 2006/42/WE w sprawie maszyn wydany przez Komisję Europejską – wydanie drugie, czerwiec 2010r.

Autoryzowany dystrybutor w Polsce firm:

Experts in Safety ● Automation Engineering

Automatech Sp. z o.o.
ul. Ewy 2, 05-816 Opacz - Kolonia

Bądź na bieżąco

Realizacja: ReklamaSem